De heisa over de aanstelling van Dalilla Hermans tot ‘trajectcoördinator voor Brugge als Europese culturele hoofdstad’ was voor een paar commentatoren nog eens een gelegenheid om het zogenaamde antiwoke-kamp grondig te bashen. Het duo Pillen-Zinzen verwijt in De Morgen (13 april en 19 april) dat de antiwokers hypocriet zijn omdat ze de vrije meningsuiting van Dalilla niet in bescherming zouden nemen. Zinzen valt daarbij Leo Neels en Marc Elchardus aan. Wat hebben die twee gemeen? Juist, ze zijn allebei kernlid van Hypatia, het collectief voor academische vrijheid en dat is voor Zinzen een hoofdzonde.
Walter Zinzen (Foto: naar Michiel Hendryckx, CC BY 3.0)
Spijtig dat er geen Olympische discipline ‘de bal misslaan’ bestaat. Zo mist België toch twee prominente medaillewinnaars.
Vooreerst heeft Hypatia niets van doen met de heisa rond Dalilla. ‘Trajectcoördinatoren’ benoemen is nog geen academisch vakgebied, de stad Brugge is geen academische instelling – zeg ik met een oef! als Gentenaar – en Dalilla heeft vooralsnog geen universitaire aanstelling. De tralala rond Dalilla ligt volkomen buiten het werkveld van Hypatia.
Maar Pillen-Zinzen slagen erin de bal nog verder mis te slaan. Dalilla’s saga draait zelfs niet rond de problematiek van de vrije meningsuiting. In 2017 ventileerde mevrouw Hermans de volgende elegante uitspraak: ‘“In de loop van de geschiedenis stonden de blanken altijd aan de verkeerde kant. In bijna elk verhaal brachten de blanken dood, verderf en miserie. Daar kunnen jullie toch niet blij mee zijn? Terwijl de zwarten hun lot telkens overstegen. Dat geeft mij een soort trots. Klinkt dat raar?” Dat is – als woorden tenminste een objectieve betekenis hebben – een consequent racistische uitspraak. Het zit in de genen van blanken om dood, verderf en miserie te brengen. Voilà, nu weet ik tenminste iets meer over mezelf. Dalilla kwam weg met die uitspraak. UNIA was toevallig met vakantie. Moest Dalilla voor die uitspraak naar de rechter? Het is niet aan mij om dat te beoordelen maar ik heb een sterk vermoeden dat UNIA haar vakantie had onderbroken mocht een oud wit schepsel dezelfde uitspraak gedaan hebben met evenwel omdraaiing van blank en zwart.
De heisa rond Dalilla draait niet om haar sympathieke uitspraken ‘as such’ maar wel over de vraag of deze uitspraken, en – vooral – haar weigering om op die uitspraken terug te komen, haar ongeschikt maken om de rol van ‘trajectcoördinator’ met verve te vervullen. Dat is een opportuniteitsafweging die de stad Brugge moet maken. Het zijn de Bruggelingen die bij de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar het gemeentebestuur daarop moeten afrekenen. Maar hebben Brugse burgers het recht niet om de opportuniteit van deze benoeming wegens deze sympathieke uitspraken in twijfel te trekken? Ben je – zoals Zinzen beweert – racist als je struikelt over racistische uitspraken? In een tranerig betoog laat Pillen uitschijnen dat wie Dalilla’s talent om trajecten te coördineren bekritiseert een slechte Bruggeling zou zijn. Iemand die de kansen van deze pittoreske chocolade- en praline doos om – na het mislukken van Club in de Champions League – toch een soort Europese titel in de wacht te slepen, zou ondermijnen. Mo vent toch, wat een gebrek aan zelfvertrouwen! Je voelt het, Jan Breydel is al een tijdje dood. Ook zonder Dalilla was ‘die Scone’ Europese culturele hoofdstad geworden en wie weet nog veel meer.
Em. prof. dr. Boudewijn Bouckaert
Universiteit Gent
De auteur is kernlid van Hypatia