Linkse studenten in Würzburg, Beieren, zijn in opstand gekomen. Ze zijn van mening dat de faculteit Geschiedenis van de prestigieuze Julius Maximilians-Universiteit van Würzburg deel uitmaakt van een netwerk van ‘nieuwrechts’. Volgens studentenvertegenwoordigers onderhoudt de faculteit banden met openlijk extreemrechtse kringen en beïnvloeden die het onderwijs. Nog los van het feit dat de beschuldigingen hoogstwaarschijnlijk ongegrond zijn, bewijst het hele voorval nogmaals hoe weinig academische vrijheid er nog toe doet.
De Julius Maximilians-Universiteit, afbeelding: Tilman2007, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
De zaak illustreert hoe gepolitiseerde studentenvertegenwoordigers publieke druk uitoefenen op academici en daarbij rekenen op maximale media-aandacht. Het begon in maart, toen het studentenparlement een resolutie aannam tegen een 'verschuiving naar een nieuwrechts discours in het onderwijs'. Toen de regionale media dit oppikten, ontstond veel verontwaardiging, ook buiten de universiteit.
In het oog van de storm staan Peter Hoeres, de houder van de leerstoel Moderne Geschiedenis, maar vooral Benjamin Hasselhorn, een collega die sinds 2019 bij Hoeres werkt. Hasselhorn werd beschuldigd van publicatie in het rechtse tijdschrift Sezession. De feiten dateren van ruim tien jaar geleden. In 2014 nam Hasselhorn afstand van het tijdschrift, omdat hij er een politieke polarisatie begon waar te nemen. Ondanks eerdere ontkenningen bevestigde hij later dat hij wel degelijk - onder het pseudoniem 'Martin Grundweg' - voor Sezession geschreven heeft. De studenten vinden dit onverenigbaar met zijn openbare onderwijsfunctie.
Hasselhorn benadrukt echter dat zijn bijdragen inhoudelijk niet in strijd zijn met de democratie of de vrije meningsuiting. Het zogenaamde belastende artikel, Demokratie von rechts, onthult op zichzelf geen anti-constitutionele tendensen, noch, zoals gesuggereerd, een verwerping van de fundamentele democratische orde. In plaats daarvan eist Hasselhorn van rechts 'een duidelijke toewijding aan de democratie' – met andere woorden, het tegenovergestelde van wat hem wordt verweten. Dat doet twijfels rijzen of de studentengroepen de tekst wel hebben gelezen of begrepen, aldus Thomas Thiel in de Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Collega Hoeres verdedigt Hasselhorn. De beschuldiging van een extreemrechts netwerk op zijn leerstoel verwerpt hij. Hij wijst ook op de grondwettelijke vrijheid van onderwijs en onderzoek en stelt dat de inmening van de studentenvertegenwoordigers daarin ontoelaatbaar is.
De universiteit zelf heeft tot nu toe slechts kort gereageerd. Ze verwees naar de vrijheid van onderwijs, de verplichting tot trouw aan de grondwet en beloofde de door de studenten aangedragen punten te onderzoeken.
Hoeres en Hasselhorn vermoeden dat de campagne tegen hen zorgvuldig is gepland door de studentenvertegenwoordigers met als doel Hasselhorn te schaden in zijn carrière. Hoeres overweegt dan ook juridische stappen tegen de studenten.
Afgelopen vrijdag zou een gesprek plaatsgevonden hebben tussen de universiteitsleiding en de betrokkenen.
Dr. Astrid Elbers
Universiteit Antwerpen
De auteur is kernlid van Hypatia