Universiteit, blijf bij je leest!

Gepubliceerd op 23 juli 2023 om 21:47

De academische vrijheid aan Nederlandse universiteiten staat onder druk. Dat stelt het Docentencollectief in een opiniestuk. De universiteiten zijn in de ban geraakt van een beperkte set politieke en ideologische overtuigingen. Door deze overtuigingen te omringen met de schijn van wetenschappelijke objectiviteit brengen de universiteiten het grondprincipe van vrije wetenschap in gevaar, en belemmeren ze de opleiding van studenten tot autonome burgers, aldus het collectief. Het probleem stelt zich vooral bij thema's als klimaat, coronavirus, kolonialisme, gender en supranationale organisaties. Daar nemen de universiteiten vaak een activistische houding aan in plaats van een kritisch-wetenschappelijke. En dat is een zeer kwalijke zaak. 'Universiteit, blijf bij je leest!', is dan ook de boodschap van het collectief. 

Als voorbeeld geeft het collectief ook het onlangs gelanceerde NWO-project Advancing Equity in Academia. Dat maakt 1,3 miljoen euro vrij om ‘interventies' te ontwikkelen die de etnische en genderdiversiteit van wetenschappelijk personeel moeten vergroten. Het geld dient niet om complexe sociale fenomenen, zoals uitkomstenongelijkheid of genderstereotypen, wetenschappelijk beter te leren begrijpen. Ook willen alle universiteiten met hun onderzoek bijdragen aan de 17 Sustainable Development Goals (SDGs) van de Verenigde Naties, die stellen hoe de wereld er in 2030 uit moet zien. Door te tekenen voor deze reeds vastliggende agenda ontnemen universiteiten zich de ruimte tot het kritisch en wetenschappelijk bevragen van de SDGs en hun onderlinge samenhang, aldus het collectief. 

Afbeelding: Satterfield cartoon about brutalities committed by Western nations (Wikimedia Commons)

 

Als voorbeeld geeft het collectief ook het onlangs gelanceerde NWO-project Advancing Equity in Academia. Dat maakt 1,3 miljoen euro vrij om ‘interventies' te ontwikkelen die de etnische en genderdiversiteit van wetenschappelijk personeel moeten vergroten. Het geld dient niet om complexe sociale fenomenen, zoals uitkomstenongelijkheid of genderstereotypen, wetenschappelijk beter te leren begrijpen. Ook willen alle universiteiten met hun onderzoek bijdragen aan de 17 Sustainable Development Goals (SDGs) van de Verenigde Naties, die stellen hoe de wereld er in 2030 uit moet zien. Door te tekenen voor deze reeds vastliggende agenda ontnemen universiteiten zich de ruimte tot het kritisch en wetenschappelijk bevragen van de SDGs en hun onderlinge samenhang, aldus het collectief. 

 

Dr. Astrid Elbers

Universiteit Antwerpen

De auteur is kernlid van Hypatia