In het arrest van het hof van beroep van Gent, waarbij Jeff Hoeyberghs opnieuw werd veroordeeld, zij het voor aanzienlijk minder punten dan in eerste aanleg, staat een bijzondere passage waarin het principe van de academische vrijheid sterk wordt benadrukt.
De Universiteit Gent had zich burgerlijke partij gesteld tegen Jeff Hoeyberghs voor zijn seksistische uitspraken die hij deed tijdens een lezing in een auditorium van de universiteit op 4 december 2019. Hoeyberghs gaf de lezing op uitnodiging van de conservatieve Vlaamse studentenvereniging Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV).
De universiteit was van oordeel dat deze uitspraken haar schade hadden berokkend. Het hof verwerpt deze vordering door erop te wijzen dat een universiteit een vrijplaats moet zijn van zelfs controversiële ideeën en uitspraken en dat er dus geen sprake kan zijn van ‘schade’.
Het hoeft voor de rest geen betoog dat Hypatia zich volkomen distantieert van de uitspraken waarvoor Hoeyberghs werd veroordeeld en begrijpt dat rechters de wet strikt moeten toepassen.
Hieronder de motivering van het hof voor het afwijzen van de vordering van Universiteit Gent:
Universiteit Gent, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
“Het is van algemene bekendheid dat universiteiten van oudsher een platform bieden voor contestatie, controverse, en het aftasten van intellectuele grenzen en de grenzen van de vrije meningsuiting, inzonderheid wat betreft het openbaar uiten van meningen betreffende filosofieën, politieke ideologieën, normen of waarden, die soms ver verwijderd liggen van hetgeen op dat ogenblik maatschappelijk gangbaar of aanvaardbaar wordt geacht.
Als zodanig zijn universiteiten niet vergelijkbaar met openbare instellingen die deze kenmerken niet vertonen.
Hieruit volgt dat in de regel – en onder voorbehoud van wat volgt – universiteiten geen reputatieschade lijden wanneer zij een platform bieden voor meningen betreffende filosofieën, politieke ideologieën, normen of waarden die sommigen of zelfs een aanzienlijk deel van de bevolking als grievend, aanstootgevend of irritant ervaren, vermits de gemiddelde persoon zulks zal toeschrijven aan voormelde, van algemene bekendheid zijnde en algemeen aanvaarde kenmerken van een universiteit, en de betrokken filosofieën, politieke ideologieën, normen of waarden niet met de universiteit zelf zal identificeren."*
Dr. Astrid Elbers
Universiteit Antwerpen
De auteur is kernlid van Hypatia
* Uittreksel arrest hof van beroep Gent – vierde kamer – dd. 21.02.2023. In de zaak van het openbaar ministerie en de burgerlijke partijen:
1. INSTITUUT VOOR DE GELIJKHEID VAN VROUWEN EN MANNEN,
2. UNIVERSITEIT GENT,
Tegen beklaagde
J.H.